Stwardnienie rozsiane, czym jest?

Stwardnienie rozsiane Wyjeżdżając do opieki do Niemiec, możemy zająć się osobą chorą na stwardnienie rozsiane dlatego warto wiedzieć, jakie są objawy choroby, jej przebieg i w jaki sposób możemy pomóc chorym. Stwardnienie rozsiane ...

Stwardnienie rozsiane

Wyjeżdżając do opieki do Niemiec, możemy zająć się osobą chorą na stwardnienie rozsiane dlatego warto wiedzieć, jakie są objawy choroby, jej przebieg i w jaki sposób możemy pomóc chorym.

Stwardnienie rozsiane to choroba, która występuje zarówno u osób młodych jak i dorosłych. Określeniem, które funkcjonuje powszechnie na nazwanie tego schorzenia jest skrót SM (łac. sclerosis multiplex ).

Czym jest stwardnienie rozsiane (SM) ?

Jest chorobą autoimmunologiczną, charakteryzującą się postępującą chorobą ośrodkowego układu nerwowego. Przy stwardnieniu rozsianym nerwy w mózgu i rdzeniu kręgowym zostają uszkodzone przez własny układ odpornościowy. W wyniku tego można spodziewać się utraty kontroli mięśni, wizji, równowagi i czucia.

Diagnoza SM

Objawy stwardnienia rozsianego są niejasne i często nieprecyzyjne dlatego wykrycie stwardnienia rozsianego nie należy do łatwych. Żadne z badań osobno nie daje jednoznacznej diagnozy SM. Oznacza to, że lekarz musi zweryfikować SM, na podstawie objawów zaobserwowanych u pacjenta, i poprzez wykluczenie innych możliwości. Lekarz neurolog w celu wydania prawidłowej diagnostyki klinicznej może zalecić poddanie się m.in: badaniom neurologicznym (w celu sprawdzenia zmian  w ruchu gałek ocznych, koordynacji ruchowej, sile mięśni, utrzymaniu równowagi ciała, funkcjonowaniu narządów zmysłu, mowie i odruchach), badaniu dzięki rezonansowi magnetycznemu, dzięki któremu ukazane nieprawidłowości w mózgu i rdzeniu kręgowym pozwalają na zdiagnozowanie SM.

 Przyczyny SM

Przyczyny stwardnienia rozsianego nie są znane. Istnieją hipotezy, że przyczyną SM może być wirus. Dostępne są także dane, że wpływ na chorobę ma genetyka a nawet środowisko danej osoby.

Objawy SM

U każdego chorego stwardnienie rozsiane może mieć różną postać. Objawy choroby uzależnione są od miejsca wystąpienia ognisk choroby w układzie nerwowym. Chory może cierpieć na zaburzenia wzroku – niewyraźne widzenie, widzenie podwójne, oczopląs; może mieć problemy  z utrzymaniem równowagi i koordynacją ruchów, może mieć zaburzenia mowy, co uwidacznia się w tzw. mowie skandowanej, spowolnionej, bełkotliwej, zmianie rytmu mowy oraz w trudnościach z połykaniem. W różnych odmianach SM następują zaburzenia funkcji pęcherza moczowego i jelit, co prowadzi do częstszego wypróżniania się, utraty kontroli nad momentem wypróżnienia. Zazwyczaj osoby chore mają uczucie zmęczenia, które jest nieprzewidywalne lub niewspółmierne do wykonywanej czynności. Zachodzą u chorych zmiany w odbiorze bodźców takich jak uczucie mrowienia, drętwienia, palącego gorąca, zaburzenia napięcia mięśniowego, które objawiają się w sztywności mięśni  i skurczach. W wielu przypadkach dochodzi do zaburzeń w sferze seksualnej, zaburzeń percepcji i emocjonalnych (np. utrata pamięci krótkotrwałej, trudności  z koncentracją, oceną sytuacji lub logicznym myśleniem). Niektóre osoby chore na SM cierpią na obniżenie nastroju i depresję.

Przebieg choroby

Przebieg choroby może też zależeć od płci i wieku osoby, u której rozpoznano SM. Niektóre badania wskazują, że jeśli choroba uaktywniła się w młodym wieku (poniżej szesnastego roku życia), to bieg choroby może mieć mniej niszczący wypływ na życie człowieka. Inne badania sugerują, że choroba, która ujawnia się w późnym wieku (tj. po 55 roku życia), szczególnie wśród mężczyzn może mieć postępujący charakter. Należy pamiętać, że wiele osób z SM przechodzi przez życie nie doznając poważniejszych objawów SM (takich jak: zmęczenie, problemy z koordynacją ruchów: utykanie, problemy z pęcherzem). Jednakże, co najmniej 15% osób z SM zmuszonych jest, w wyniku uszkodzeń spowodowanych przez chorobę, korzystać z wózka inwalidzkiego.

Leczenie SM

Leczenie chorego ze stwardnieniem rozsianym uzależnione jest w dużej mierze od stanu klinicznego

pacjenta oraz przebiegu choroby. Dostępne są lekarstwa, które zmniejszają częstotliwość i nasilenie objawów u niektórych osób ze SM. Ponadto nadal w fazie badań klinicznych są lekarstwa, które  w przypadku ostrego nasilenia objawów, pozwalają na skrócenie ataków stwardnienia rozsianego i pomagają złagodzić ból, problemy z oddawaniem moczu i sztywnością mięśni.

Jak opiekować się chorym na stwardnienie rozsiane?

SM nie jest dla nikogo wyrokiem. Wiele postaci stwardnienia rozsianego przebiega wolniej  co pozwala na normalne funkcjonowanie. W dzisiejszym społeczeństwie funkcjonuje przekonanie,  że osoby chore na SM szybko tracą kontrolę nad własnym ciałem i stają się przykute do łóżka lub wózka inwalidzkiego. Nie zawsze tak jest. Opieka nad osobą chorą na SM wymaga od opiekunów systematyczności w podawaniu leków oraz empatii. Chorzy na SM często widzą rzeczywistość jak przez mgłę, mają zaburzoną percepcję widzenia i słyszenia. Często nie potrafią skoordynować swoich ruchów. Ich stan prowadzi do frustracji, samokrytyki. Zadaniem opiekunki osób starszych w Niemczech jest opanowanie tego stanu, wsparcie psychiczne, motywowanie chorego do wykonywania ćwiczeń, rehabilitacji ruchowej. Ważne jest aby podopieczny miał świadomość, że pomimo swojego inwalidztwa jest potrzebny innym, jego zdanie jest ważne i ma akceptację wśród najbliższych. Pacjentowi ze stwardnieniem rozsianym należy pomóc przy chodzeniu, siadaniu oraz nierzadko w wykonywaniu prostych czynności. Zadaniem opiekuna jest ukazywanie rzeczywistości choremu, tłumaczenie mu świata dookoła. Osoby chore na SM powinny regularnie przyjmować lekarstwa zalecone przez lekarza.

Fakty o stwardnieniu rozsianym:

  • Szacunkowo na świecie choruje około 2,5 mln osób z tego ok. 500 tys. w Europie;
  • SM jest najczęściej spotykaną chorobą centralnego układu nerwowego występującą u młodych i dorosłych;
  • Kobiety chorują częściej niż mężczyźni;
  • SM jest zazwyczaj diagnozowane u osób między 20. a 40. rokiem życia;
  • SM nie wpływa znacząco na długość życia;
  • Co druga osoba poruszająca się na wózku inwalidzkim jest chora na SM.