LEKCJA J. NIEMIECKIEGO NR 161. Der Plural der Substantive

Nauka języka niemieckiego dla Opiekunek osób starszych to nie tylko słownictwo. W poniższej lekcji przedstawimy zasady tworzenia liczby mnogiej rzeczowników rodzaju męskiego, żeńskiego i nijakiego oraz szczególne przypadki tworzenia liczby mnogiej.

Rzeczowniki rodzaju męskiego otrzymują:

• końcówkę –e, przy czym rzeczowniki z samogłoską rdzenną a, o, u, au otrzymują przeważnie przegłos:

der Hund – die Hunde

der Tisch – die Tische

der Schrank – die Schränke

der Koch – die Kőche

der Zug – die Züge

der Baum – die Bäume

• końcówkę –er i przegłos:

der Mann – die Männer

der Irrtum – die Irrtümer

• końcówkę -(e)n, jeśli rzeczownik jest zakończony na –e lub jest pochodzenia obcego akcentowanym zakończeniem:

der Junge – die Jungen

der Kunde – die Kunden

der Assistent – die Assistenten

der Student – die Studenten

der Journalist – die Journalisten

oraz rzeczowniki: der Mensch – die Menschen, der Herr – die Herren, der Bauer – die Bauern, der Held – die Helden, der Nachbar – die Nachbarn, der Bär – die Bären

• nie otrzymują końcówki rzeczowniki zakończone na: -er, -en, -el (niekiedy pojawia się przegłos)

der Bruder – die Brüder

der Garten – die Gärten

der Kessel (kościół) – die Kessel

Rzeczowniki rodzaju żeńskiego otrzymują w liczbie mnogiej:

• końcówkę -(e)n – większość rzeczowników- nie występuje u nich przegłos:

die Frau – die Frauen

die Vase – die Vasen

die Wohnung – die Wohnungen

• końcówkę -nen, jeśli zakończone są na –in:

die Lehrerin – die Lehrerinnen

die Freundin – die Freundinnen

• końcówkę -e, chodzi tu o nieliczną grupę rzeczowników, przeważnie jednosylabowych. Jeśli posiadają one samogłoski rdzenne: a, o, u, au, ulegają one przegłosowi:

die Wand – die Wände

die Stadt – die Städte

die Wurst – die Würste

• występują bez końcówki, lecz z przegłosem:

tylko dwa rzeczowniki: die Mutter – die Mütter, die Tochter – die Tőchter

Rzeczowniki rodzaju nijakiego otrzymują w liczbie mnogiej:

• końcówkę -er, przy czym samogłoski rdzenne: a, o, u, au otrzymują przegłos:

das Dorf – die Dőrfer

das Glas – die Gläser

das Haus – die Häuser

das Kind – die Kinder

das Bild – die Bilder

• końcówkę -e, przeważnie formy wielosylabowe, w przypadku obecności samogłosek rdzennych, nie dochodzi do ich przegłosu:

das Kamel – die Kamele

das Heft – die Hefte

das Jahr – die Jahre

das Klavier – die Klaviere

Ważne! Rzeczowniki rodzaju nijakiego zakończone na  -nis otrzymują przed końcówką e dodatkowo  -s, np.: das Ergebnis – die Ergebnisse, das Erlebnis – die Erlebnisse

• końcówkę -(e)n (osiem rzeczowników), np:

das Hemd – die Hemden

das Bett – die Betten

das Auge – die Augen

das Ohr – die Ohren

das Ende – die Enden

• występują bez końcówki, jeśli rzeczownik zakończony jest na -er, -en, -el, -chen, -lein lub na końcówkę –e i przedrostek ge-:

das Muster –  die Muster

das Zeichen – die Zeichen

das Rätsel – die Rätsel

das Mädchen – die Mädchen

das Gebäude – die Gebäude

Jeśli chodzi o szczególne przypadki tworzenia liczby mnogiej rzeczowników, należy zwrócić uwagę na następujące przypadki:

• Niektóre rzeczowniki pochodzenia obcego otrzymują w liczbie mnogiej końcówkę -s:

das Hotel – die Hotels

das Kino – die Kinos

der Chef – die Chefs

das Klub – die Klubs

• Rzeczowniki rodzaju męskiego zakończone na –ismus otrzymują w liczbie mnogiej końcówkę  -ismen: der Mechanismus – die Mechanismen
• Rzeczowniki rodzaju nijakiego zakończone na -um oraz niektóre rzeczowniki pochodzenia greckiego z końcówką  -a otrzymują w liczbie mnogiej końcówkę  -en:

das Praktikum – die Praktiken

das Thema – die Themen

• Niektóre rzeczowniki obcego pochodzenia mają w liczbie mnogiej końcówkę –ien:

das Material – die Materialien

das Mineral – die Mineralien

• Rzeczowniki skrócone (zwłaszcza, gdy kończą się na samogłoskę) lub skróty otrzymują końcówkę -s:

die Mutti – die Muttis

der Pulli – die Pullis

das Taxi – die Taxis

der Pkw – die Pkws

der BMW – die BMWs

Űbung

Utwórz liczbę mnogą od następujących rzeczowników:

1. der Tisch, 2. der Mann, 3. der Koch, 4. der Kunde, 5. der Student, 6. der Journalist, 7. der Mensch, 8. der Nachbar, 9. der Garten, 10. die Frau, 11.die Wohnung, 12. die Lehrerin, 13. die Wand, 14. die Tochter, 15. das Dorf, 16. das Haus, 17. das Glas, 18. das Kamel, 19. das Jahr, 20. das Ergebnis, 21.das Hemd, 22. das Ohr, 23.das Muster, 24.das Mädchen, 25.das Gemälde, 26. der Mechanismus, 27. das Praktikum, 28. das Thema, 29. das Material, 30. der Pulli, 31. die Mutti, 32. die Lok, 33. der BMW

Antworten:

1.die Tische, 2. die Männer, 3. die Kőche, 4. die Kunden, 5. die Studenten, 6. die Journalisten, 7. die Menschen, 8. die Nachbarn, 9. die Gärten, 10. die Frauen, 11. die Wohnungen, 12. die Lehrerinnen, 13. die Wände, 14. die Tőchter, 15. die Dőrfer, 16. die Häuser, 17. die Gläser, 18.die Kamele, 19. die Jahre, 20. die Ergebnisse, 21. die Hemden, 22. die Ohren, ,23. die Muster, 24. die Mädchen, 25.die Gemälde, 26. die Mechanismen, 27. die Praktiken, 28. die Themen, 29. die Materialien, 30. die Pullis, 31. die Muttis, 32. die Loks, 33. die BMWs