Arteterapia dla seniorów. Dlaczego warto ją stosować?

Spędzanie czasu z seniorem nierzadko polega na biernych zajęciach, takich jak oglądanie telewizji, które nie wpływają pozytywnie na stan osoby starszej. A przecież podopieczny, choć nie cieszy się już tym samym zdrowiem czy sprawnością fizyczną, nadal jest osobą, w której tkwi wiele. Ciekawość świata, emocje – nierzadko trudne – lęki i frustracje, ale również ambicje. Aby pomóc seniorowi, ale też opiekunom lepiej zrozumieć wewnętrzny świat podopiecznego, możliwe jest wprowadzenie arteterapii dla seniorów. Na czym ona polega? Jak przebiega arteterapia dla seniorów i jakie korzyści przynosi?

Arteterapia dla seniorów – czym jest?

Arteterapia to termin, który mieści w sobie wiele rozwiązań i możliwości. Nie tylko dla seniorów, gdyż arteterapię stosuje się już od najmłodszych lat życia. Przede wszystkim jednak warto zaznaczyć, iż jest to rodzaj terapii. To proces twórczy, który ma na celu uwolnienie emocji, eksplorowanie doświadczeń czy lęków, a także szeroko pojętą pracę nad sobą. Arteterapia łączy psychoterapię z tym, co możemy określić jako tworzenie. Choć kojarzy się ona przede wszystkim ze sztukami plastycznymi, w ramach arteterapii możemy mówić również o muzykoterapii, dramatoterapii, biblioterapii, filmoterapii czy choreoterapii. Niezależnie od tego, jaką formę terapii przez sztukę będzie stosować senior, może ona przynieść ogromne korzyści.

Arteterapia dla seniorów – kiedy warto zdecydować się na terapię sztuką?

Jak wspomnieliśmy wcześniej, arteterapia jest bardzo szeroką dziedziną, która sprawdza się u osób w różnym przedziale wiekowym. Zarówno u dzieci, jak i u seniorów. O ile jednak w przypadku dzieci najczęściej stosuje się arteterapię edukacyjną, tak seniorzy korzystają głównie z arteterapii medycznej. Wspiera ona osoby borykające się z szeroko pojętymi problemami fizycznymi i psychicznymi. Między innymi dlatego terapia sztuką jest zalecana dla osób z niepełnosprawnościami czy osób chorujących na nowotwory. Wróćmy jednak do seniorów. Kiedy arteterapia dla osób starszych może okazać się przydatna? Kiedy warto się na nią zdecydować?

• Gdy senior bądź jego bliscy widzą, iż osoba starsza boryka się z problemem w wyrażaniu emocji. Może to być związane z emocjami trudnymi do wyrażenia, takimi jak lęk przed śmiercią, niedołęstwem. Arteterapia daje narzędzia do opowiadania o tym, co dzieje się wewnątrz, a także do przeżywania głębokich emocji. 
• Gdy senior alienuje się, jest smutny, pozbawiony woli życia. Arteterapia dla seniorów może być idealnym rozwiązaniem na poprawę samopoczucia, ale również zaangażowanie się w zajęcia grupowe, które pozwalają wyjść z domu, poznać nowych ludzi i cieszyć się z życia społecznego.
• Gdy senior cierpi z powodu traumy, na przykład spowodowanej utratą życiowego partnera bądź innej bliskiej osoby. Arteterapia jest jedną z metod leczenia traum poprzez przetwarzanie trudnych emocji i doświadczeń.  
• Gdy rodzina lub opiekunowie zauważają pierwsze oznaki choroby neurodegeneracyjnej i pragną poprawić funkcje poznawcze i pamięć seniora. 

Jednak muzykoterapia dla seniorów czy też inne zajęcia w ramach arteterapii mogą być dobrym rozwiązaniem dla każdej osoby, która pragnie poprzez sztukę wyrazić swoje uczucia, zaktywizować się bądź zmniejszyć napięcie i stres. 

Jak przebiega arteterapia dla seniorów? Przykłady

Zajęcia dla seniorów, które czerpią z terapii artystycznej, mogą wyglądać w przeróżny sposób. Wiele zależy od tego, jaką dziedzinę sztuki wybierzecie. Ze względu na łatwość w przygotowaniu oraz pozytywnych reakcjach seniora, popularna jest terapia poprzez sztuki plastyczne, muzykę oraz taniec. Ta ostatnia jednak wymaga mobilności seniora, choćby w nieznacznym stopniu. Przygotowaliśmy kilka przykładów na zajęcia czerpiące z arteterapii, które możesz zastosować podczas czasu spędzanego z seniorem. 

• Wspólne śpiewanie – doskonałe zajęcie, zwłaszcza jeśli senior wcześniej lubił śpiewać. Warto wykorzystać do niego znane piosenki, być może z lat młodości osoby starszej bądź też znane wszystkim szlagiery. Kartki z tekstem ułatwią jego śledzenie. Jednak słowa nie są tak ważne, jak emocje towarzyszące śpiewowi. Może on obudzić w podopiecznym radość, nostalgię, smutek. Wszystkie te emocje są wartościowe i należy przyjąć je ze spokojem, wspierając osobę starszą.
• Rysowanie lub kolorowanie – jeśli dopiero rozpoczynasz zajęcia czerpiące z terapii plastycznej, warto sięgnąć po zestaw kolorowanek dla dorosłych. Mogą one doskonale poprawić koordynację ruchową, wzmocnić dłonie i zdolności manualne. Są to także aktywności pozwalające na redukcję stresu poprzez wyrażenie siebie, dobór kolorów. Z czasem, jeśli senior jest tym zainteresowany, warto rozszerzyć zajęcia o rysowanie, malowanie, a nawet tworzenie kolaży.
• Taniec – w mniejszej lub większej grupie. W domu czy też na potańcówkach tworzonych dla seniorów. Choreoterapia to doskonała metoda uwalniania się od codziennych napięć, poprawiania samopoczucia. Oprócz tego skłania do nawiązywania kontaktów towarzyskich, co u seniorów wyalienowanych, a nawet z początkami depresji, może być bardzo cenne.

Chociaż arteterapia powinna być prowadzona przez wykwalifikowane do tego osoby, nic nie stoi na przeszkodzie, by w codziennym życiu czerpać z możliwości, jakie daje nam terapia przez sztukę. Wybierając pracę jako opiekunka w Niemczech, pamiętaj, że sztuka przełamuje wszelkie bariery. Może więc być dla Ciebie dobrym sposobem na lepsze poznanie swojego podopiecznego.