Spożywanie posiłku przez osobę starszą – co należy wiedzieć?

Podczas starzenia w ludzkim organizmie następuje szereg zmian, które utrudniają funkcjonowanie fizyczne i społeczne. Opiekunki osób starszych powinny mieć tą świadomość i wiedzieć jak im zaradzić, by nie spowodować dyskomfortu psychicznego u Podopiecznych. Jedną z kłopotliwych sytuacji zarówno dla Opiekunki, jak i dla Seniora, jest serwowanie posiłków i karmienie. Sposób podawania pokarmu powinien być dostosowany do stanu zdrowia Seniora oraz wspomnianych wcześniej zmian.

Przyczyny

Problemy związane z odżywianiem, które pojawiają się u osób starszych, mogą być spowodowane:

• brakami w uzębieniu lub protezą zębową (powodują trudność z gryzieniem i przeżuwaniem),
• osłabieniem mięśni przełykowych (problemy z połykaniem),
• mniejszą wrażliwością kubków smakowych (mniejsza zdolność odczuwania smaków),
• mniejszą ilością wydzielanej śliny (suchość jamy ustnej, kłopot z formowaniem kęsów i przełykaniem),
• wolniejszym niż wcześniej procesem trawienia.

Wszystkie te czynniki sprawiają, że osoby starsze traktują jedzenie jako niekomfortową i wstydliwą konieczność.

Przywrócić przyjemność jedzenia

Odżywianie się to codzienne dostarczanie niezbędnych mikroelementów organizmowi. Należy zadbać, aby spożywanie posiłków sprawiało przyjemność. Dobrze jest też utrzymywać stałe pory podawania pokarmów – jest to ważne zwłaszcza dla osób z demencją, ponieważ daje  poczucie „poukładanego dnia”, a co za tym idzie – bezpieczeństwa. Dieta powinna być urozmaicona, konsystencja podawanych posiłków dostosowana do możliwości trawiennych podopiecznego, a przygotowane dania powinny wyglądać apetycznie.

Podawanie posiłku

• Miejsce – trzeba zadbać, by pomieszczenie było przewietrzone.
• Odpowiednie naczynia i sztućce – najlepiej nie karmić Podopiecznego plastikowymi sztućcami ani łyżką, ponieważ kojarzy się to z karmieniem dzieci.
• Jeśli chodzi o formę posiłku, należy kierować się sugestiami Podopiecznego – woli mieć oddzielone warzywa od mięsa i reszty czy wszystko zmieszane?
• Pozycja – podczas karmienia najlepiej być na wysokości Podopiecznego – nie stać nad nim.
• Należy zadbać o czysty śliniak, a gdy zdarzy mu się coś rozlać lub pobrudzić – nie zwracać na to zbytniej uwagi.
• Podopiecznego nie powinno się poganiać – jeśli nie chce otworzyć ust – można tylko lekko dotknąć łyżeczką jego warg. Absolutnie, nie napierać.

Co może usprawnić posiłki?

W sklepach medycznych oraz w internecie są dostępne sprzęty, które ułatwiają spożywanie posiłków osobom starszym. Są nimi np. stoliki umożliwiające jedzenie w łóżku, mata/śliniak ochraniający odzież, wszelkiego rodzaju kubki – niekapki, maty antypoślizgowe na stół (zapobiegną przesuwaniu się talerzy nawet przy potrąceniu), „chwytaki” do łyżki (dzięki którym nie wyleci ona z ręki).

Warto pamiętać, że samodzielne jedzenie daje Seniorowi poczucie niezależności, dlatego jeśli nie jest to konieczne – nie wyręczajmy go w trzymaniu sztućców. Podopiecznym trzeba okazywać cierpliwość – nie pośpieszać podczas jedzenia, ani tym bardziej – wyśmiewać niezdarności. Najlepiej zorganizować choremu takie warunki, w jakich również i my sami chcielibyśmy spożywać posiłki.